مطالعه فون حشرات مرتبط با قارچ های کلاهک دار استان کرمانشاه و زیست شناسی گونه های megaselia halterata (dip., phoridae) و(dip., scatopsidae) coboldia fuscipes روی واریته های مختلف قارچ دکمه ای

چکیده: بیش از 699 نمونه ی قارچ کلاهک دار از برخی ازمناطق استان کرمانشاه، طی سال های 1389 و 1390 جمع آوری و فون حشرات و کنه های مرتبط با آن ها بررسی شد. شناسایی حشرات توسط متخصصین مربوطه در خارج از کشور و شناسایی کنه ها توسط متخصصین داخل کشور انجام شد. نتیجه ی این بررسی منجر به شناسایی هشت خانواده از راسته ی دوبالان شامل (sciaridae، phoridae، cecidomyiidae، sphaeroceridae، scatopsidae، mycetophilidae، heleomyzidae و drosophilidae)، شش خانواده از راسته ی سخت بالپوشان شامل (staphylinidae، mycetophagidae، carabidae، ptiliidae، bruchidae و tenebrionidae)، سه خانواده از کنه های میان استیگمایان و دو خانواده از کنه های پیش استیگمایان شد که در زیر به آن ها اشاره می شود. نمونه هایی که با یک و دو ستاره مشخص شده اند، به ترتیب برای اولین بار برای فون ایران و دنیا معرفی می شوند. diptera sciaridae: bradysia ocellaris comstock, corynoptera perpusilla winnertz*. phoridae: megaselia barzegarae disney, n. sp.,** megaselia kermanshahensis disney, n. sp.**, megaselia coaetanea schmitz* , megaselia halterata wood. heleomyzidae*: suillia sp.lindsey* cecidomyiidae: camptomyia sp. kieffer* mycetophilidae: allodia ornaticollis meigen*, mycetophila strigatoides lundrock*, rymosia pseudocretensis burghele-balacesco*, sciophila eryngii chandler*, synplasta gracilis winnertz* coleoptera: ptiliidae* mesostigmata pachylaelapidae: pachylaelaps pectinifer canestrini. parasitidae: parasitus consanguineus oudemans & voigts, parasitus fimetorum berlese. macrochelidae: macrocheles muscaedomesticae scopoli, macrocheles glaber muller. prostigmata eupodidae: linopodes sp.koch microtrombidiidae: robauxia sp. southcott*, campylothrombium sp. krausse*. مگس گوژپشت m. halterata (wood) (dip., phoridae) و پشه ی coboldia fuscipes (meigen) (dip., scatopsidae) دو گونه از مهم ترین آفات قارچ های خوراکی می باشند که در این مطالعه جنبه های مختلفی از زیست-شناسی آن ها روی سویه های مختلف قارچ خوراکی دکمه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. عمده ی مطالعات روی بررسی نقش دما بر ویژگی های مختلف زیستی این آفات روی محیط طبیعی و محیط pda برای گونه ی c. fuscipes و محیط malt extract agar برای گونه ی m. halterata متمرکز بود. بر اساس نتایج حاصله، بیشترین و کم ترین طول دوره ی رشد و نموی پیش از بلوغ c. fuscipes در محیط طبیعی و روی سویه ی a15 در هر دو مرحله ی میسلیوم دار و خاک دهی شده و همچنین محیط pda به ترتیب در دماهای 18 و 30 درجه ی سلسیوس به دست آمد که در مرحله ی خاک دهی شده به ترتیب به میزان 19/0±51/60 و12/0±72/16در مرحله ی میسلیوم دار 23/0±11/63 و 16/0 ±05/19، روی سویه ی 2200، 12/1±52/49 و 47/0±62/22، روی سویه ی ,512 16/1±42/47 و 69/0 ±70/25و روی سویه ی delta 91/0 ±00/43 و 75/0±32/23 روز به دست آمد. بیشترین و کم ترین طول دوره ی رشد و نموی پیش از بلوغ m. halterata در محیط طبیعی و روی سویه ی a15 در مرحله ی خاک دهی شده و به ترتیب در دماهای 5/12 و 25 درجه ی سلسیوس به میزان 22/0±40/77 و 14/0±19/22 روز و در مرحله ی میسلیوم دار در دماهای 15 و 27 درجه ی سلسیوس و به میزان 25/0 ±65/69 و 16/0 ±18/22 روز به دست آمد. همچنین دوره ی رشد و نموی پیش از بلوغ گونه ی m. halterata در دمای 20 درجه ی سلسیوس در محیط مصنوعی (malt extract agar) روی سویه های 2200، 512 و delta به ترتیب 60/1±46/32، 70/0±40/35 و 70/0±00/35 روز و در دمای 25 درجه ی سلسیوس به ترتیب 40/1±90/24، 88/1±70/23 و 40/0±60/24 روز به طول انجامید. بالاتر ین و پایین ترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) گونه ی c. fuscipes روی هر سه سویه در دماهای 25 و 18 درجه ی سلسیوس به دست آمد که به ترتیب روی سویه ی 512، 010/0±111/0 و 006/0±053/0، روی سویه ی 2200، 011/0±099/0 و 006/0±058/0 و روی سویه ی delta، 009/0±112/0 و 007/0±056/0 (1/روز) محاسبه گردید. در گونه ی m. halterata بالاترین و پایین-ترین نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در دمای 25 درجه ی سلسیوس به ترتیب روی سویه های delta و 2200 و به میزان 012/0±051/0 و 016/0±031/0 (1/روز) محاسبه گردید. بیشترین میزان تلفات پیش از بلوغ در گونه ی c. fuscipes روی سویه های 512 و 2200 در دمای 30 درجه ی سلسیوس و به ترتیب به میزان 40/78 و 50/79 درصد و روی سویه ی delta در دمای 18 درجه ی سلسیوس به میزان 70/71 درصد به دست آمد و کمترین میزان تلفات روی سویه های 512 و delta و در دمای 25 درجه ی سلسیوس به ترتیب به میزان 70/41 و 40/38 درصد و روی سویه ی 2200 در دمای 27 درجه ی سلسیوس و برابر با 10/60 درصد محاسبه شد. در گونه ی m. halterata بیشترین و کم ترین میزان تلفات در دمای 25 درجه ی سلسیوس به ترتیب روی سویه های 2200 و delta و به میزان 90/87 و00/76 درصد به دست آمد. کلمات کلیدی: قارچ خوراکی دکمه ای، دوبالان، بندپایان قارچ خوار، megaselia halterata، coboldia fuscipes، دما